جمعیت و جرم: بررسی تأثیرات تحولات جمعیتی بر میزان جرایم در بین سالهای 1363-1390

جمعیت و متغیرهای جمعیتی، به ویژه، وقتی تحولات آنها از حالت تعادلی خارج شده باشد، میتوانند در گرایش افراد به انحرافات اجتماعی تأثیرگذار باشد. با توجه به اینکه ایران مانند بیشتر کشورهای درحال توسعه روند تحولات جمعیتی را با شتاب بالایی تجربه کرده است، توجه به این امر در برنامهریزیها و سیاستهای جمعیتی مفید خواهد بود. هدف کلی این پژوهش، شناخت و تبیین تأثیر تحولات جمعیتی بر میزان جرایم در فاصله سالهای 1363 تا 1390 است. رویکرد این تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده و با استفاده از روش تحلیل ثانویه و مدلهای سریزمانی در سطح کلان (کل کشور) انجام شده است. دادههای مورد نیاز این تحقیق از دادههای سریهای زمانی مرکز آمار ایران گرفته شده است. در تحلیل نهایی مدل arima (0 1 2) به عنوان مدل نهایی انتخاب و روابط موجود مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که تحولات هر یک از متغیرهای جمعیتی، شامل میزان شهرنشینی (با ضریب 8/13)، تراکم جمعیت (با ضریب7/14)، رشد متوسط سالانه جمعیت، (با ضریب 9/27)، نرخ مهاجرت خام (با ضریب 1/82)، و نرخ بیکاری (با ضریب 8/1) میزان جرایم کل را افزایش داده¬اند. همچنین تعداد مطلق جمعیت 15 تا 64 ساله، ارتباط معنادار، اما معکوسی با جرایم کل داشته است. یعنی با افزایش تعداد مطلق جمعیت 15 تا 64 ساله، پس از کنترل اثر سایر متغیرهای باقیمانده در مدل نهایی، میزان جرایم کل با ضریب 4/1- کاهش یافته است.